Toets de opdracht altijd vooraf
Toets voor het plaatsen van een opdracht altijd of het werk door een zzp’er mag worden uitgevoerd.
Niet alle werkzaamheden mogen door een zzp’er worden uitgevoerd. Als aan de voorwaarden voor een arbeidsovereenkomst wordt voldaan, moeten deze werkzaamheden namelijk verplicht door een werknemer worden uitgevoerd, dus ongeacht wat jullie zelf willen en afspreken. Een zzp'er is voor die opdracht dan werknemer, met alle bijbehorende rechten en verplichtingen.
Er zijn drie wettelijke elementen waaraan je toetst of sprake is van een arbeidsovereenkomst en dus verplicht werken met een werknemer.
- Gezag: je kunt gezag uitoefenen over de manier waarop het werk wordt uitgevoerd.
- Loon: er wordt een beloning betaald voor het uitgevoerde werk.
- (Persoonlijke) arbeid: de werkende is in beginsel verplicht het werk zelf uit te voeren.
De 9 Deliveroo-criteria
Alle feiten en omstandigheden van het geval moeten in de beoordeling worden meegenomen en in onderling verband worden afgewogen. Dit maakt het soms lastig om (vooraf) een goede inschatting te maken. De hoogste rechter in Nederland, de Hoge Raad, heeft in het Deliveroo-arrest inmiddels negen criteria gegeven die je in ieder geval in de beoordeling moet meenemen. Voor het plaatsen van de opdracht zijn daarbij de volgende criteria belangrijk:
- De aard en de duur van de werkzaamheden.
- De manier waarop de werkzaamheden en werktijden worden bepaald.
- De mate waarin de werkzaamheden en de werkende onderdeel zijn (ingebed zijn) in jouw organisatie.
Om je te helpen bij deze beoordeling, adviseren wij je de volgende vragen naar waarheid te beantwoorden. Alle vragen bij elkaar geven inzicht in de mogelijkheid om een zzp'er te contracteren.
1.Gaat het om werkzaamheden die ook in een functie worden uitgevoerd door een werknemer in dienst van jouw organisatie?
- Ja, exact hetzelfde als een reguliere functie van een werknemer.
Het gaat hier om werkzaamheden die ook door werknemers worden uitgevoerd. Dit werk kan niet ook op deze manier door een zzp’er worden uitgevoerd.
Conclusie
De huidige werkzaamheden kunnen dus niet als zzp-opdracht worden uitgezet.
Wil je toch gebruik maken van de inzet van een zzp’er?
Dat kan alleen als je de opdracht zo kunt wijzigen dat er een afgebakende opdracht kan komen voor dat deel van de werkzaamheden die volledig zelfstandig door de opdrachtnemer kunnen worden verricht. Je kunt dan geen aanwijzingen geven over de manier waarop de opdrachtnemer het werk gaat doen.
Voorbeeld
Je zoekt een HR- medewerker, maar kan dit voor de huidige situatie beperken tot een concrete opdracht voor het terugdringen van het hoge arbeidsgerelateerde verzuim op een bepaalde afdeling. Je kunt dan een opdracht uitzetten voor het in kaart brengen van de oorzaak van het verzuim én het aandragen of doorvoeren van de oplossingen hiervoor. Resultaat kan dan zijn dat er een vernieuwde werkwijze is doorgevoerd die het arbeidsgerelateerde verzuim terugdringt.
- Ja, deels hetzelfde.
Afhankelijk van het soort werkzaamheden , kan je dit werk door een zzp’er laten uitvoeren. Gaat het om afgebakende werkzaamheden met een kop (start) en een staart (einde) die je kunt omschrijven in een concrete opdracht en waarbij je geen gezag gaat uitoefenen? Dan is het een omstandigheid waaronder het werk door een zzp’er kan worden verricht.
Voorbeeld
Je hebt iemand nodig die de communicatie verzorgt voor het Project Omleiding A2 wegens asfalteerwerkzaamheden welke in de maanden juli en augustus van 2025 gaan plaatsvinden. De opdrachtgever heeft zelf een communicatieafdeling, maar deze is vanwege onderbezetting niet in staat om de communicatie hiervoor te verzorgen.
Je kunt dan een opdracht door een zzp’er laten verrichten als:
De opdracht wordt beperkt in duur tot bijvoorbeeld mei t/m augustus. De opdracht is dan het zorgdragen voor een heldere communicatie bij het grote publiek over het afsluiten van de A2 en het bieden van alternatieven gedurende deze perioden. Resultaat van de opdracht is dat de afsluiting tijdig bij het publiek bekend is en overlast en files zoveel als mogelijk worden beperkt. Over de manier en inhoud van communiceren hoeft geen verantwoording te worden afgelegd. Wel mag de opdrachtgever aanwijzingen geven als het doel niet wordt behaald: dus de manier van communicatie niet leidt tot bekendheid bij het grote publiek of niet bijdraagt aan het voorkomen van overlast of de alternatieven niet duidelijk zijn bij het grote publiek. De opdrachtgever kan dan een andere manier van communiceren verlangen, maar niet aangeven hoe dat moet gebeuren. Gaat het om structurele werkzaamheden of wil je gezag kunnen uitoefenen, dan duidt dit meer op werkzaamheden die door een werknemer worden uitgevoerd.
- Nee.
Dit is een omstandigheid waaronder werkzaamheden door een zzp’er kunnen worden verricht
2.Kun of wil je aanwijzingen of instructies kunnen geven over de manier waarop de opdracht uitgevoerd moet worden?
- Ja, wanneer nodig wil ik aanwijzingen en instructies kunnen geven over de wijze waarop de werkzaamheden uitgevoerd moeten worden.
Dit betekent dat je werkgeversgezag wilt kunnen uitoefenen en de werkzaamheden niet door een zzp’er kunnen worden verricht.
Conclusie
Je bent op zoek naar van een werknemer en de opdracht kan niet zo door een zzp’er worden uitgevoerd.
Wil je het werk toch door een zzp’er laten uitvoeren?
Dit kan alleen als je je kunt beperken tot het geven van aanwijzingen over het resultaat, dus wat de zzp’er gaat doen en niet hoe hij/zij dit gaat doen. Let erop dat je in de praktijk ook op deze manier moet handelen.
Voorbeeld
Je bent op zoek naar een innovatieve manager voor de salesafdeling, omdat je merkt dat de medewerkers onvoldoende in staat zijn de producten te verkopen. De manager komt onder aansturing van de commercieel directeur te vallen. Je wilt namelijk dat de directie invloed kan uitoefenen op de manier waarop de salesafdeling werkt. Het lukt helaas niet direct hiervoor een werknemer te werven. Omdat je groot belang hebt bij een goed werkend salesteam, wil je in ieder geval zo snel mogelijk de problemen in kaart laten brengen, een oplossing hiervoor aangeboden krijgen en een nieuwe werkwijze doorvoeren.
Je kunt dan een opdracht uitzetten voor een Adviseur Salespropositie. De opdracht wordt het in kaart brengen van de huidige situatie en de oorzaak vinden van het onvoldoende boeken van resultaten, het vaststellen van verbeteringen die moeten worden doorgevoerd en (eventueel) het invoeren van een nieuwe werkwijze. Na het invoeren van (een advies over) de nieuwe werkwijze is de opdracht afgerond.
Voorwaarde hierbij is dat de zzp’er in staat wordt gesteld om dit traject zelfstandig en zonder jouw aanwijzingen uit te voeren. De zzp’er beslist dus zelf op welke manier hij/zij de huidige werkwijze en problemen in kaart gaat brengen. Uiteraard mag hij/zij daarbij wel input ontvangen vanuit jouw organisatie, kan hij samenwerken met het salesteam en voor zijn opdracht overleggen bijwonen en functionele aanwijzingen geven voorzover dit in het belang is van de opdracht. In deze situatie beslist de zzp’er zelf over de door te voeren verbeteringen. Wil je dat laatste niet, dan kun je de opdracht beperken tot het geven van een advies over de door te voeren verbeteringen.
Wat niet kan, is dat de zzp’er het salesteam (hiërarchisch) gaat aansturen, volledig onderdeel wordt van het salesteam of dat jij degene bent die aangeeft hoe het probleem in kaart moet worden gebracht en beslist wat de oplossing moet zijn. Dit zijn elementen van een gezagsverhouding die passen bij werken met een werknemer.
- Ja, maar alleen algemene instructies die voor iedereen, dus ook voor leveranciers en gasten binnen mijn organisatie gelden.
Dit is een omstandigheid waaronder werkzaamheden door een zzp’er kunnen worden verricht
- Nee
Dit is een omstandigheid waaronder werkzaamheden door een zzp’er kunnen worden verricht.
3.Gaat de werkende grotendeels in een team werken?
- Ja, de zelfstandig ondernemer gaat hiërarchisch leidinggeven.
Hiërarchisch leidinggeven past bij het werken als werknemer en niet bij het werken als zzp’er.
In bepaalde situaties zou functioneel leidinggeven wel mogelijk zijn, namelijk als dit nodig is voor het uitvoeren van een opdracht. Denk bijvoorbeeld aan het doorvoeren van een wijziging in een werkproces. Om dit nieuwe werkproces eigen te maken bij de werknemers, kan een zzp’er deze werknemers hierin aanwijzingen en instructies geven.
- Ja, de zelfstandig ondernemer wordt onderdeel van een team werknemers.
Dit duidt erop dat er sprake is van werken als werknemer. Door de werkende op dezelfde manier te behandelen als een werknemer, is niet uitlegbaar waarom de ene werkende een werknemer en de andere werkende een zzp’er is. Hierdoor zal de ook de zelfstandig ondernemer als werknemer worden aangemerkt.
Wil je toch met een zzp’er werken?
Je kunt een zzp’er bijvoorbeeld alleen laten deelnemen aan overleggen e.d. die nodig zijn om de opdracht goed te kunnen uitvoeren. Voorkom dat een zzp’er aan niet-opdracht gerelateerde activiteiten deelneemt.
- Ja, de zelfstandig ondernemer heeft specialistische kennis die binnen het team niet aanwezig is
Specialistische kennis die niet binnen het team aanwezig is, kan erop duiden dat het werk door een zzp’er kan worden verricht. Het is daarbij belangrijk dat werkende binnen het team niet exact hetzelfde wordt behandeld als werknemers. Doe je dit toch? Dan is een grote kans dat de werkende toch als werknemer wordt aangemerkt.
Wil je toch met een zzp’er werken?
Zorg ervoor dat de zzp’er alleen onderdeel is van het team als dit voor de uitvoering van de opdracht nodig is. Behandel de zzp’er nooit als werknemer.
- Nee.
Dit is een omstandigheid waaronder werkzaamheden door een zzp’er kunnen worden verricht.
4.Is de werkende vrij om zelf te bepalen waar en wanneer hij/zij de opdracht uitvoert?
- Ja, de zelfstandig ondernemer kan dit volledig zelf bepalen
Dit is een omstandigheid waaronder werkzaamheden door een zzp’er kunnen worden verricht.
- Nee, dat gebeurt in overleg omdat de opdracht alleen tijdens bepaalde werktijden kan worden verricht of locatie gebonden is.
Dit is een omstandigheid die kan duiden op het werken met een zzp’er, omdat er sprake is van gelijkwaardigheid én een noodzaak tot het verrichten van het werk op een bepaalde tijd of locatie, Het soort werkzaamheden c.q. de inhoud van de opdracht zal hier doorslaggevend zijn.
Voorbeeld:
De werkende gaat een presentatie geven over een nieuw product op een bepaald event. Het is duidelijk dat het tijdstip en de locatie hiervoor vaststaan. Als de werkende de presentatie verder volledig naar eigen inzicht kan samenstellen en geven, kan dit duiden op het werken als een zzp’er.
- Deels, de zelfstandig ondernemer kan zich inschrijven op beschikbare opdrachten
Dit is een omstandigheid die kan duiden op het werken met een zzp’er, omdat de werkende vrij is om te bepalen of en wanneer hij/zij werkt. Het soort werkzaamheden c.q. de inhoud van de opdracht zal hier doorslaggevend zijn.
- Nee, dat bepaal ik eenzijdig
Als je eenzijdig de werktijden en werklocatie wilt bepalen zonder dat dit voor de soort werkzaamheden noodzakelijk is, duidt dit op het uitoefenen van gezag en daarmee het werken met een werknemer. De werkende kan dan geen of weinig invloed uitoefenen op de tijdstippen waarop en waar wordt gewerkt zonder dat hiervoor een noodzaak is als vermeld onder antwoord 2 en dat past niet bij het werken als twee gelijkwaardige partijen.
Conclusie: de huidige werkwijze past niet bij het werken als zzp’er.
Wil je het werk toch door een zzp’er laten uitvoeren?
Beoordeel of het mogelijk is dat zzp’er zelf kan beslissen waar en wanneer hij de werkzaamheden verricht. Is het voor de aard van de werkzaamheden nodig dat deze op een bepaalde locatie of tijd worden verricht, dan is het mogelijk om te werken met een zzp’er, mits de zzp’er de werkzaamheden naar eigen inzicht kan indelen.
Om je te helpen bij deze beoordeling, adviseren wij je de volgende vragen naar waarheid te beantwoorden. Alle vragen bij elkaar geven inzicht in de mogelijkheid om een overeenkomst te sluiten met een zzp'er.